Wernicke Korsakoff Sendromu
Bir insan istemsizce, hiç de küçük olmayan yalanlar söyler mi? Hatta oldukça mantık dışı olduğu bildiği halde gerçekleşmemiş, masalsı hikayeler neden anlatır? “Wernicke Korsakoff Sendromu”
Hepimiz günlük hayatta ufak tefek beyaz yalanlara başvururuz, çünkü bazen bu yalanlar o anki durumda işimize yarar. Ama Wernicke Korsakoff Sendromu ‘lu bireyler bir çıkarları seçtiğiniz halde, bilinçsizce yalan söyleyecektirte, bazen bazen mantıklı dahi gelen masalları gerçekmiş gibi anlatabilmekteler. Peki nedir bu insanı “yalancı yönde düşüren” ilginç belirtili bozukluk?
Wernicke Korsakoff Sendromu (WKS)
Bu sendrom ilk varsayılan Korsakoff tarafından 1889’da tanımlanmış, tiamin (B1vitamini) eksikliği sonucu beyinde bozulmaların gerçekleşmesi ile ortaya çıkan nörolojik bir bozukluktur. Bazı alkolizm, açlık grevi, yetersiz beslenme sonucu oluşur. B1 vitamini emilimini ve depolamasını önler. Fakat ülkemizde ilk varsayılan açlık grevine giden mahkumlarda görülmesi ile gündeme geldi. İlk aşamaası olan Wernicke’de kişide çift görme, göz kapağı ve göz hareketlerinde bozulma, yürüyemeyecek kadar sıkıntı veren kas koordinasyon kaybı, konfüzyon (kafa karışıklığı) gibi belirtiler vardır. Fakat Wernicke, Korsakoff Sendroma dönüşürse kişide bellek kayıpları ile beraber bilinçsizce hikaye uydurma olarak bilinen belirtisi “konfabülasyon (masallama)” da tartışıyor ve hastalığın en ilginç belirtisidir. Bunun nedeni önceden bellek dair kaybı. Erken tedavi ve B1 vitamini takviyesi ile durdurulabilir hatta beyin anormallikleri terse dönebilir ama geç kalınan tedavi sonucu hasar kalıcı hale gelebilir ve genellikle kişi yaşamını kaybeder.
Hikaye Uydurma-Konfabülasyon Nedir?
Bellekte oluşan boşluk sonucu, bilincinde gerekli hikayeler uydurur. Bu hikayelerin çoğu temaları sabittir ve hastalık süreci boyunca pek değişmez. Mesela diş hekimi olan randevuları olduğu, hastalarının onu beklediğini söyleyerek kaçmaya yeltenebilir. Bakın bu hikayelendirmeler geçmiş ile ilişkili, çok da mantık dışı olmayan yalanlar da olabilir. Ama belirti kendini belirtir mantık dışı ve büyüklenmeci hikayelerini gösterir. “1951’den beri evli ve 27, 31,32,34 yaşlarında 4 çocuğuna sahip erkek hasta ısrarla kendisinin 4 aydır evli olduğunu söylüyor. Ona 4 ayda bu çocuklara nasıl sahip olduğunuzu sorunuz evlat edindiğini söylüyor.
Konfabülasyon davranışının edebiyatı iki türüne rastlıyoruz. Bunlardan ilki, rahatsızlık sonucu oluşan bellek boşluğunu doldurmaya yönelik olan anlık konfabülasyon. Bu tür hastaya soru yöneltilmesi anlık olarak ortaya çıkıyor. Diğer konfabülasyon türü için bellek boşluğunu doldurma amacını aşan, soru sorulmadan aniden oluşan, daha hayali öğeleri içeren düşlemsel konfabülasyon. İkinci türün bazal önbeyin ve orbitofrontal korteks ile ilişkili düşünülüyor. Fakat bu davranışa dair genel görüş frontal devrelerde gerçekleşen bozukluk sonucu ortaya çıktığı.
Sağlıklı bir birey, belleğin üç evresi olan Kodlama-Depolama-Geri Çağırma ‘da sorun yaşamazken Wernicke Korsakoff Sendromlu bireylerde geri çağırmadaki bozukluk konfabülasyon davranışına neden oluyor. Geri dönebiliriz. Fakat WKS’li birey son aşamalarında denetlemede bozukluk sergiliyor ve bunun istem istemi yalan hikayeler anlatıyor.
WKS’nin en temel nedeninin B1 vitamini olduğunu hatırlatıyor ve B1 açısından zengin pirinç, ıspanak, tam buğday ekmeği, süt ile çerçeve. Ayrıca bu gönderroma bir diğer sebep olan açlık grevlerine ihtiyacın gerek adaletli bir dünya diliyoruz.
Kaynaklar
Gündoğar, D. ve Demirci, S. (2007). Konfabulasyon (masallama): İlgi çeken ancak yeterince bilinmeyen bir belirti. Türk Psikiyatri Dergisi.
Küçükdeveci, AA, Kutlay, Ş., Elhan, AH, Yavuzer, G. ve Tur, BS (2004). Standartlaştırma standardı. Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu.
Yvonne CM Rensen, Joukje M. Oosterman ve diğ. (2017). Korsakoff sendromunda hafıza testlerine müdahaleler ve provoke ve spontan konfabulasyonlar. Klinik ve Deneysel Nöropsikoloji Dergisi.
Bir yanıt yazın